فیلتر لنز چیست؟ نکات طلایی استفاده از انواع فیلتر لنز دوربین که نمی خواهند شما بدانید

فیلتر لنز از مجموعه اصطلاحات عکاسی است که هر کسی که در این حوزه قرار دارد باید با آن آشنا باشد. در این مطلب قصد داریم در مورد فیلتر لنز و جزئیات مربوط به آن با شما صحبت کنیم. اگر شما هم تمایل دارید که در این زمینه اطلاعات خود را بالاتر ببرید حتما این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. مجموعه صدای رسانه آژانس تبلیغاتی است که تمامی خدمات مربوط به عکاسی و فیلمبرداری را در بالاترین کیفیت انجام می‌دهد.

فیلتر لنز چیست؟

فیلترهای لنز یا عکاسی چه هستند؟ و چه کاربرد یا فایده‌ای دارند؟ فیلترها تجهیزات نوری هستند که به جلوی لنز شما وصل می‌شوند. آن‌ها را می‌توان از شیشه یا رزین ساخت و برای محدود کردن نوری که وارد دوربین می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فیلتر لنز دوربین دارای دو نوع اساسی فیلترهای پیچی و فیلترهای کشویی است. فیلترها یک ابزار عالی در مجموعه تجهیزات عکاسی شما هستند که می‌توانید آن‌ها را در کیف دوربین با خود به همراه داشته باشید، به خصوص زمانی که برای مدتی عکاسی کرده‌اید و در زمینه نحوه استفاده از دوربین خود سرعت عمل بیشتری پیدا کرده‌اید. مواردی که در این مقاله شرح داده شده است، چند دلیل و مزیت مهم برای استفاده از فیلترهای عکاسی (مانند فیلتر پلاریزه، کاهنده نور (ND)، کاهنده نور تدریجی (ND Grad) و جلوه ویژه) و همچنین نحوه استفاده از آن‌ها و انواع مختلف فیلترهای عکاسی موجود است.

در زیر به بررسی انواع فیلترهای دوربین موجود و کاربرد هر کدام از این فیلترها می‌پردازیم :

انواع فیلترهای دوربین

فیلترهای پیچی

این نوع فیلتر با نام فیلتر عدسی نیز نامیده می‌شود. فیلترهای پیچی مستقیما بر سر لنز قرار می‌گیرند و روی لنز پیچیده می‌شوند.
فیلتر دوربین عکاسی پیچی مدل‌های مختلفی دارد که از جمله رایج‌ترین آن‌ها فیلتر‌های پولارایزر، فیلتر‌های ND و فیلتر‌های رنگی هستند. این فیلتر‌ها معمولا از نظر قطر یا ضخامت متفاوت هستند و ضخیم‌ترین آن‌ها ممکن است باعث ایجاد رنگ آمیزی در تصاویر شما شود.
هر فیلتر پیچی یک قطر خاص دارد پس برای لنزهای مختلفی (که قطر آن‌ها متفاوت باشد) که دارید، به فیلترهای مختلفی نیاز خواهید داشت. فیلترهای پیچی ایده‌آل هستند و تعویض فیلترهای پولاریزه و UV را راحت می کنند.

فیلترهای کشویی

فیلتر‌های کشویی در درجه اول با لنز‌های تله فوتو مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا این لنز‌ها اغلب دارای بخش جلویی بزرگتری هستند و همیشه نمی‌توان آن‌ها را با یک فیلتر پیچی استاندارد استفاده کرد.
برای استفاده از فیلترهای کشویی، یک نگه دارنده فیلتر بر روی لنز نصب می‌شود و فیلترها داخل نگه دارنده گذاشته می‌شوند. نگه دارنده‌ها معمولا حلقه‌های قابل تعویض دارند پس برای استفاده روی لنزهایی با قطر متفاوت مناسب خواهند بود. نگه دارنده‌ها معمولا سه یا چهار شیار دارند که شما بتوانید بیشتر از یک فیلتر روی آن‌ها قرار دهید. مزیت فیلترهای کشویی این است که شما می‌توانید فیلترهای مناسب را به سرعت کم یا زیاد کنید، همچنین فیلترهای بزرگتر روی لنزهای کوچکتر نیز به راحتی قرار می‌گیرند.

فیلتر UV

فیلترهای فرابنفش، فیلترهای شفافی هستند که عبور نور فرابنفش را سد می‌کنند تا حالت مه گونه‌ای که در برخی عکاسی‌های طول روز ایجاد می‌شود را کاهش دهند. فیلترهای UV بر روی نور مرئی عبوری تاثیری نخواهند داشت پس بهترین محافظ لنز شما هستند و روی نوردهی (اکسپوژر) تاثیر نمی‌گذارند. برخی فیلترهای UV قوی، در از بین بردن حالت مه‌گونه جو و کاهش دادن حاشیه‌های بنفشی که در برخی عکس‌ها به وجود می‌آید بسیار موثر هستند. حاشیه‌ی بنفش (purple fringing) یک شبح بنفش رنگ است که گاهی روی لبه‌های سوژه‌ای که در فوکوس نیست خواهید دید.

فیلتر پولاریزه

فیلتر پولاریزه (پولارایزر) می‌تواند روشنایی بیش از حد آسمان را تاریک کند تا تضاد بین آسمان و ابرها نمایان‌تر شود. دو نوع فیلتر خطی و دایره‌ای از این فیلتر وجود دارد. مانند فیلتر UV، فیلتر پولارایزر حالت مه‌گونه را کاهش می‌دهد، همچنین نور بازتابی خورشید را نیز کاهش خواهد داد. عمومی‌ترین کارکرد این فیلتر، حذف بازتاب نور از آب و شیشه است. وقتی فیلتر به درستی زاویه دار یا چرخانده شود، مانع بازتاب نور از یک پنجره شیشه‌ای یا آب خواهد شد. اگر می‌خواهید به صدق گفتار ما پی ببرید باید به صورت عملی از این فیلتر استفاده کنید تا کاملا این موضوع را درک کنید.

فیلتر تعادل رنگ

همانطور که می‌دانید نور مرئی از طیفی از رنگ‌ها تشکیل شده است. اما در عکاسی مجبورید که تعادل رنگ سفید (white balance) دوربین را یا برای ثبت صحیح رنگ آبی نور روز یا نارنجی متمایل به قرمز نور تنگستن تنظیم کنید (یا موارد دیگر مثل نور فلورسنت). فیلترهای تعادل رنگ برای تصحیح رنگ نوری که در عکس متفاوت ثبت می‌شود به کار می‌آیند ( به طور مثال نور روز سردتر است و به نظر آبی می‌رسد در حالی که نور لامپ تنگستن گرمتر است و نارنجی مایل به قرمز به نظر می‌رسد).

فیلتر ۸۵B (گرم کننده/نارنجی) و ۸۰A (فیلتر سرد کننده/ آبی) دو فیلتر استاندارد برای تصحیح رنگ نور (که در عکس ثبت می‌شود) هستند. فیلتر ۸۵B شما را قادر می‌سازد تا در نور روز در حالی که تعادل رنگ سفید دوربین روی تنگستن تنظیم شده است، عکاسی کنید. بدون این فیلتر عکس شما یک قالب کلی آبی رنگ خواهد داشت.
 

فیلتر ۸۰A شما را قادر می‌سازد تا زیر نور تنگستن با تعادل رنگ سفید که روی نور روز تنظیم شده عکاسی کنید. بدون این فیلتر، عکس شما به طور غیر عادی گرم/نارنجی مایل به قرمز خواهد بود. این روزها اینگونه فیلترها از رونق افتاده‌اند چراکه اصلاح رنگ عکس به راحتی با نرم افزارهای پردازش تصویر مثل فوتوشاپ قابل انجام است. برخی عکاسان برای ایجاد جلوه‌های هنری از این فیلترها استفاده می‌کنند.

فیلتر کاهنده نور

فیلتر کاهنده نور (ND) نور ورودی به لنز را به طور یکنواختی کاهش می‌دهد. فیلتر ND در مواقعی که تضاد بین سایه‌ها و هایلایت‌ها آنقدر زیاد است که کیفیت عکس کاهش می‌یابد، کاربرد دارد. همچنین این فیلتر شما را قادر می‌سازد تا یک ماتی حرکت (motion blur) بیشتر و همچنین جزئیات عکس زیادتری ثبت کنید. یعنی به شما این امکان را می‌دهد تا سرعت شاترهای کمتر یا گشودگی دیافراگم بیشتری انتخاب کنید. 

تغییری در این فیلتر وجود داشته که ND تدریجی نام دارد. این متغیر کاهش نور ورودی را به صورت تدریجی از ۰ تا ۱۰۰ درصد در طول فیلتر تغییر می‌دهد. این فیلتر برای عکسبرداری از منظره‌ها و دریا پیشنهاد می‌شود چرا که می‌توانید روشنایی آسمان را در حالی که روشنایی زمین یا دریا را تقریبا بدون تغییر نگه می‌دارید، کاهش دهید.

فیلتر مات کننده ملایم

فیلتر مات کننده ملایم (SF) شارپ بودن یا وضوح عکس را کاهش می‌دهد اما نه اینقدر زیاد که قابل توجه باشد. این فیلترها برای عکاسی کلوزآپ از چهره مردم مناسب است. به کمک اندکی پخش کنندگی، قسمت‌هایی از پوست با شرایط نامناسب با قسمت‌های سالم پوست ترکیب می‌شود که در کل پوست را بهتر نشان خواهد داد. به خاطر داشته باشید که از این فیلتر برای عکاسی منظره و آثار تاریخی نیز می‌توانید استفاده کنید.

فیلتر هایی برای عکاسی سیاه و سفید

فیلترهای خاصی برای عکاسی سیاه و سفید وجود دارند که یک طیف خاص از نور مرئی را سد می‌کنند که در نتیجه نمای تک رنگ عکس بهبود می‌یابد. فیلترهای قرمز، نارنجی، زرد، سبز و آبی برای عکاسی سیاه و سفید موجودند.

برای مثال، فیلتر قرمز ، نور قرمز را سد می‌کند و نور آبی را افزایش می‌دهد که به شما آسمانی عمیق می‌دهد. شاید یک آسمان شوم! فیلتر سبز آسمان را تاریک می‌کند و شاخه و برگ‌های سبز را روشن‌تر می‌کند تا نسبت به آسمان نمایان‌تر شوند (مناسب برای عکاسی از درخت). یک ایده خوب این است که این فیلترها را به همراه تنظیم سیاه و سفید دوربین (B&W setting) امتحان کنید تا اینکه در حالت رنگی عکس بگیرید و بعدا در نرم افزار ویرایش تصویر آن را به سیاه و سفید تبدیل کنید.

فیلتر دوربین‌های DSLR چه کاربردهایی دارند

دوربین‌های DSLR از دوربین‌های بسیار کاربردی و مهمی هستند که باید با فیلتر دوربین‌های آن نیز آشنا شوید. در ادامه این فیلترها را با هم بررسی خواهیم کرد.

۱- اضافه کردن رنگ و کنتراست

فیلترها راهی عالی برای بهبود عکس‌های منظره شما هستند. امروزه یکی از محبوب‌ترین انواع فیلترهای موجود در بازار، فیلتر پلاریزه است. استفاده از فیلترهای پلاریزه به چند دلیل مفید است.
فیلترهای پلاریزه انعکاس‌هایی مانند انعکاس روی شیشه یا آب را کاهش می‌دهند. همچنین می‌توانند به بازگرداندن اشباع رنگ طبیعی و بهبود کنتراست در تصاویر شما کمک کنند. یک مثال که در آن فیلتر پلاریزه می‌تواند مفید باشد هنگام عکاسی از جنگل‌ها، آبشارها یا فضای سبز برای نشان دادن رنگ بیشتر در پوشش گیاهی است.

شما می‌توانید شدت اثر پلاریزاسیون را با چرخش فیلتر تغییر دهید، تا وقتی که به نتیجه مورد نظر برسید. برای به دست آوردن نتیجه بهینه، بهتر است که دوربین خود را با زاویه حدود ۴۵ درجه نسبت به نور خورشید قرار دهید.

دو نوع فیلتر پلاریزه مربعی و دایره‌ای وجود دارد. شما می‌توانید به عنوان بخشی از یک سیستم فیلتر مربعی یا گرد از آن‌ها استفاده کنید.

شما می‌توانید یک فیلتر پلاریزه نوع مربعی را در یکی از شیارهای سیستم نگهدارنده فیلتر که از طریق یک حلقه آداپتور به لنز دوربین وصل می‌شود، قرار دهید.

فیلتر پلاریزه دایره‌ای یا به طور مستقیم بر روی قسمت جلوی لنز پیچانده می‌شود یا به وسیله یک حلقه به جلوی سیستم فیلتر مربعی وصل می‌شود. سپس دکمه چرخان جلوی فیلتر چرخانده می‌شود تا نور در صحنه‌ای که از آن عکس می‌گیرید پلاریزه شود.

۲- ایجاد حرکت فیلتر های عکاسی

یک مزیت بزرگ دیگر استفاده از فیلترهای عکاسی، ایجاد حرکت در تصاویر است.

آیا تا به حال خواسته‌اید که در یک صحنه ایستا حرکت ایجاد کنید؟ خب، با استفاده از یک فیلتر ND می‌توانید این کار را انجام دهید.

کار فیلتر ND کاهش سطح نوری است که از میان لنز دوربین عبور می‌کند. اگر قبلا از آن‌ها استفاده نکرده‌اید، کار با آن‌ها بسیار ساده است. تنها کافی است که فیلتر ND را در شیار یک نگهدارنده فیلتر متصل به لنز دوربین خود قرار دهید. پس از آن فیلتر کمی از نوری که وارد سنسور دوربین می‌شود را مسدود می‌کند، به طوری که هنوز هم می‌توانید از سرعت شاترهای آهسته تر در نور روشن روز استفاده کنید.

آن‌ها با تراکم‌های مختلف اعم از یک، دو، سه، یا حتی ۱۰ یا ۱۶ استاپ نوردهی موجود هستند. هرچه فیلتر تیره‌تر باشد، کاهش نور قابل توجه‌تر بوده و اثری که می‌تواند ایجاد کند، قوی‌تر خواهد بود.

ممکن است برایتان سوال باشد که شما واقعا به یک فیلتر نیاز دارید؟ خب، این به چیزی که از آن عکس می‌گیرید بستگی دارد.

فیلترهای ND 10 و ۶ استاپ به طور خاص برای عکاسی با نوردهی طولانی طراحی شده‌اند. فیلتر ۱۰ استاپ برای افزایش زمان‌های نوردهی و تار کردن سوژه‌های در حال حرکت در تصاویر شما خیلی خوب عمل می‌کند. این فیلتر برای ثبت حرکت شاخ و برگ، ابرها، یا آب فوق العاده است.
در مقابل، فیلتر ۶ استاپ می‌تواند برای شرایط کم نور در هنگام طلوع و غروب خورشید مفید باشد.

هر دوی آن‌ها خوب هستند. شما می‌توانید از آن‌ها برای برجسته کردن حرکت ابر، ایجاد الگوهای ابری، یا ایجاد یک ظاهر نرم در آب در حال جریان استفاده کنید.

۳- نوردهی متعادل‌تر

شما می‌توانید از فیلترها برای ثبت دقیق یک صحنه استفاده کنید. علت اصلی استفاده از یک فیلتر ND تدریجی، کاهش مقدار نور ورودی به دوربین در قسمت خاکستری سایه‌دار فیلتر و ثبت دقیق صحنه است.

فیلترهای ND تدریجی برای عکاسی منظره بسیار محبوب هستند، چون به ارائه نوردهی‌های متعادل‌تر کمک می‌کنند.

به همان اندازه که دوربین‌های مدرن عالی هستند، اغلب در صحنه‌های منظره با کنتراست بالا می‌بینید که تصاویر یک آسمان سوخته یا یک پیش زمینه تاریک و کم نوردهی شده دارند. اینجاست که فیلتر ND تدریجی جادو م‌ کند.

در این صحنه‌های پر کنتراست، که دو ناحیه از صحنه به طور بسیار غیر یکنواخت روشن شده‌اند، یک فیلتر ND تدریجی می‌تواند راه حل مناسبی باشد.

به عنوان مثال، هنگام عکاسی از آسمان‌های روشن یا غروب خورشید، نوردهی بین آسمان و پیش زمینه بسیار متفاوت است. از این رو، یک فیلتر ND به ثبت کل محدوده تُن‌ها از روشن‌ترین تا تاریک‌ترین بخش‌های یک تصویر، و در نتیجه رسیدن به یک نوردهی متعادل، کمک می‌کند.

با گذاشتن فیلتر ND در نگهدارنده فیلتر و قرار دادن بخش تیره فیلتر بر روی آسمان روشن شروع کنید. این کار مقدار نور منتقل شده به قسمت آسمان تصویر را کاهش می‌دهد، در حالی که اجازه می‌دهد تا پیش زمینه به طور صحیح نوردهی شود.

به این ترتیب، شما جزئیات را در هر دو بخش تصویر ثبت می‌کنید، بدون این که آسمان به دلیل نور بیش از حد بی روح و کسل کننده شود.

انواع مختلف فیلترهای ND موجود، یک لبه سخت یا نرم دارند که در آن‌ها خط انتقال تدریجی به ترتیب انتقال قوی‌تر یا نرم‌تری را از قسمت رنگی به قسمت شفاف ارائه می‌دهد.

فیلترهای ND سخت برای صحنه‌هایی با خط افق صاف مناسب‌تر هستند، در حالی که لبه‌های نرم زمانی که اشیائی مانند ساختمان‌ها و درختان از خط افق رد شده‌اند، مطلوب هستند.

فیلترهای ND تدریجی با قدرت‌های مختلف از جمله ۰٫۳، ۰٫۶، ۰٫۹، و ۱٫۲ موجود هستند. یک فیلتر ND 0.9 نوردهی را به اندازه ۳ استاپ نور کاهش می‌دهد. فیلترهای ND تدریجی انتقال از تیره به روشن را تغییر می‌دهند، که ۰٫۳ یک انتقال ضعیف‌تر، و ۱٫۲ یک انتقال قوی‌تر است.

۴- تقویت تصاویر

استفاده از فیلترهای عکاسی می‌تواند به تقویت عکاسی شما و انواع مختلف تصاویر، به خصوص هنگام استفاده از فیلترهای دارای جلوه های ویژه (خاص) کمک کند.

شما می‌توانید فیلترهایی با جلوه‌های ویژه بگیرید که در شیار نگهدارنده فیلتر قرار می‌گیرند، مانند فیلترهای مادون قرمز یا فیلترهای سیاه و سفید. فیلترهای دیگری که می‌توانید برای ایجاد جلوه‌های شگفت‌انگیز در داخل دوربین از آن‌ها استفاده کنید شامل فیلترهای طلوع و غروب خورشید هستند. این فیلترها رنگ‌های گرمی برای طلوع و غروب خورشید ارائه می‌دهند.

فیلترهای مه و غبار نوع معروف دیگری از فیلترهای دارای جلوه‌های ویژه هستند. آن‌ها برای شبیه‌سازی اثرات مه با قرار دادن دقیق فیلتر در نگهدارنده، مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین می‌توانید با حذف پس زمینه‌های حواس پرت کننده و ایجاد ترکیب بندی‌های مینیمال، از این فیلترها برای تمیز کردن تصاویر استفاده کنید.

فیلترهای مختلف دیگر نیز می‌توانند جلوه‌هایی را در عکس‌های شما ایجاد کنند. اگر ثبت عکس‌های اشباع شده و زنده را دوست دارید، سرمایه‌گذاری بر روی تقویت‌کننده‌های رنگ مفید است.

فیلترهای تقویت کننده، رنگ‌های خاص را عمیق‌تر کرده و تقویت می‌کنند، بدون این که بر تُن رنگ‌های دیگر در عکس شما تاثیر بگذارند.

از طرف دیگر، فیلترهای آسمان برای تقویت رنگ‌ها در آسمان، و همچنین فیلترهای رنگی پاییزی برای برجسته کردن رنگ‌های طلایی، قرمز، و قهوه‌ای طراحی شده‌اند.

۵- تغییر تراز سفیدی فیلترهای عکاسی

هنگامی که شما در حال ثبت مناظر هستید، ممکن است بخواهید دمای رنگ صحنه را تغییر دهید. استفاده از فیلترهای دمای رنگ خاص می‌تواند برای تغییر تُن رنگ‌ها بدون هیچ گونه سایه رنگ اضافی عالی باشد.

استفاده از فیلترهای عکاسی که به روشن کردن یا کم کردن سردی تراز سفیدی کمک می‌کنند و اصلاحات دمای رنگ دقیقی ارائه می‌دهند را در نظر بگیرید.

فیلترهای مرجانی راهی عالی برای گرم کردن یک صحنه با اضافه کردن رنگ‌های صورتی و قرمز هستند.

کلام آخر

از آنجایی که هر کدام از فیلترها کارایی متفاوتی دارند و برای کاربرد متفاوتی ساخته شده‌اند، نمی‌توان به این سوال که کدام فیلتر لنز از بقیه بهتر است به صورت مستقیم پاسخ داد. بنابراین به عنوان مثال بهتر است سوال این گونه پرسیده شود که کدام فیلتر لنز تقویت تصاویر از بقیه بهتر است. یعنی باید ابتدا فیلتر لنزی که برای شما کاربردی است را انتخاب کنید و در بین فیلتر لنزهایی که به آن منظور تولید شده‌اند به دنبال پاسخ سوال خود باشید. اگر بعد از مطالعه این مطلب باز هم برای انتخاب فیلتر لنز سوال و مشکلی دارید می‌توانید آن را با کارشناسان مجموعه ما در میان بگذارید. همچنین تمامی خدمات مربوط به فیلمبرداری یا عکاسی صنعتی را به صورت کاملا تخصصی و پیشرفته در مجموعه صدای رسانه قابل انجام است.